Koty, podobnie jak większość osobników, mają indywidualne preferencje smakowe. Nic więc dziwnego, że jedna karma zniknie z miski mruczącego pupila w mgnieniu oka, inna nie będzie cieszyła się jego zainteresowaniem. Od czego to zależy? Na czym polega smakowitość karmy dla kota? Jak uniknąć neofobii i przekonać go do innego jedzenia?
Prawdopodobnie głównym czynnikiem decydującym o chęci zjedzenia karmy przez koty jest jej smakowitość, którą określa się jako zespół cech fizycznych, chemicznych i reologicznych wpływających na atrakcyjność posiłku. Jest ona także konsekwencją indywidulanych preferencji czworonoga. Niemniej jednak wyróżnia się kilka cech wykazujących korzystne działanie i podnoszących smakowitość karmy dla kota:
• jakość surowców – najważniejszy czynnik jeśli chodzi o karmy mokre, w przypadku karm suchych ma mniejsze znaczenie, gdyż wysoka temperatura obróbki niszczy naturalne substancje zapachowe i smakowe (z drugiej strony powstają nowe, które także mogą wpływać na atrakcyjność sensoryczną),
• wysoka zawartość białka – czynnik decydujący o naturalnych walorach smakowych,
• ilość tłuszczu będącego naturalnym nośnikiem dla substancji smakowo-zapachowych. Najsilniejsze walory smakowe posiada tłuszcz naturalnie występujący w surowcach pochodzenia zwierzęcego.
Smakowitość karmy dla kota bardzo często ma decydujące znaczenie – niechętnie spożywana karma lub jej całkowite odrzucenie to ryzyko wystąpienia niedoborów składników pokarmowych. Koty są zwierzętami mięsożernymi, dlatego też w podawanym im pokarmie podstawę powinno stanowić mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego. Wymaga tego specyfika przemian metabolicznych składników odżywczych zachodzących w organizmie kota. Ze względów smakowych koty preferują białko zwierzęce. Decyduje o tym prawdopodobnie duża zawartość glutaminianu w mięsie, który pobudza kubki smakowe wrażliwe na smak umami, czyli jeden z pięciu podstawowych odbieranych przez kubki smakowe. Dla odróżnienia został odseparowany od smaku słonego. W przypadku żywienia kotów jednoznacznie należy zaznaczyć, że produkty pochodzenia zwierzęcego są lepszym źródłem białka, niż te roślinne, których ilość w diecie kota powinna być ograniczona.
Mimo, że koty wykazują tzw. instynktowną potrzebę zmiany smaku, który prawdopodobnie chroni je przed długotrwałym pobieraniem pokarmu potencjalnie niebezpiecznego, opiekunowie kotów czasami spotykają się z niechęcią do jedzenia nowej karmy przez swoich pupili. Rozwija się wówczas neofobia, której mechanizm także może wynikać z obawy spożycia niebezpiecznego bądź innego pokarmu. Przyczyną neofobii najczęściej jest stres (choroba, podawanie karmy w innych niż dotychczasowe warunki, brak opiekuna) lub kiedy zwierzę nie rozpoznaje karmy. Przykładowo kocięta, które od momentu odsadzenia były karmione karmą suchą prawdopodobnie w przyszłości nie wybiorą innego modelu żywienia. Również u zwierząt, które przywykły do jednostronnej diety neofobia w stosunku do nowej karmy przejawia się silniej.
Aby uniknąć ryzyka rozwinięcia się zachowań neofobicznych należy nową karmę wprowadzać stopniowo i w jak najmniej stresującym otoczeniu. Ciekawostką jest, że u kotów neofobia w stosunku do wody, do której dodano nowe składniki, występuje niezmiernie rzadko. Stąd jednym ze sposobów zapobiegania pojawienia się neofobii jest dodawanie nowych składników pokarmowych do wody pitnej. Jeżeli karma wywołuje u zwierzęcia negatywne skojarzenia związane z przeszłością (np. hospitalizacja, zatrucie pokarmowe) lub jej smak, zapach czy konsystencja kojarzone są przez zwierzę z negatywnymi doznaniami, istnieje duże prawdopodobieństwo, że w przyszłości będzie ono takiej karmy unikać.