Przeciążenia sensoryczne u psów 26.03.24

Twój pies nagle zaczyna zachowywać się nerwowo na spacerze lub podczas rodzinnego spotkania? Masz wrażenie, że czuje się przytłoczony wszystkim, co go otacza? Możliwe, że dotyczy go problem tak zwanego przeciążenia sensorycznego. Dzisiaj zajmiemy się tym zagadnieniem. Zrobimy wszystko, by pomóc Ci zrozumieć, jak psy przetwarzają informacje i dlaczego intensywne doświadczenia nie zawsze są dla nich dobre.

Czym jest przeciążenie sensoryczne?

Przeciążenie sensoryczne u psów to termin, który być może brzmi nieco abstrakcyjnie, ale dotyczy zjawiska powszechnego i jak najbardziej realnego. Na czym polega? Można je zrozumieć jako efekt nadmiernej ilości bodźców, które napływają do mózgu psa jednocześnie. Nasi czworonożni przyjaciele, dokładnie tak jak my, mają pięć zmysłów: wzrok, słuch, dotyk, smak i węch. W przypadku psów, niektóre z tych zmysłów, jak na przykład węch i słuch, są znacznie bardziej rozwinięte niż u nas.

Wyobraź sobie teraz, co byś czuł, gdybyś nagle zaczął słyszeć każdy pojedynczy dźwięk dookoła, od szumu liści na drzewie, przez odgłosy maszyn pracujących w oddali, po szum krwi płynącej w żyłach. W dodatku wszystko naraz, bez możliwości wyłączenia lub przyciszenia. To jest właśnie to, co może odczuwać pies doświadczający przeciążenia sensorycznego. To zjawisko jest intensywne i może prowadzić do stresu, lęku i nieprzewidywalnych reakcji.

Żeby lepiej zrozumieć skalę tego zjawiska, przytoczmy kilka faktów i liczb:

• Pies posiada aż 250 mln komórek węchowych – człowiek ma ich jedynie 40 mln. W dodatku przyjmuje się, że psi węch 100 tysięcy razy czulszy niż nasz!
• Psi słuch jest cztery razy czulszy niż słuch człowieka – zwłaszcza w zakresie wysokich częstotliwości. Człowiek słyszy dźwięki do około 20 000 herców, z kolei pies aż do 65 000 herców.
• Nerwy węchowe psa, zwane „cebulkami”, stanowią aż 1/8 masy psiego mózgu.

Przeciążenie sensoryczne u psów – objawy fizyczne i behawioralne

Rozpoznanie przeciążenia sensorycznego u psów nie zawsze jest łatwe – każdy pies jest inny i może reagować na stres w inny sposób. Niemniej jednak są pewne fizyczne i behawioralne objawy, na które warto zwrócić uwagę.

• Zacznijmy od tych fizycznych objawów przeczulicy u psa: zwierzę może intensywnie sapać, drżeć lub mieć przyspieszony puls. W zależności od intensywności problemu, niektóre psy mogą również doświadczać biegunki lub wymiotów.
• A co z zachowaniem? Psy pod wpływem przeciążenia sensorycznego często wykazują nadmierną pobudliwość. Mogą skakać, kręcić się w kółko, szczekać lub nawet wykazywać agresję. Niektóre mogą także nadmiernie się gryźć, lizać lub drapać, co może prowadzić do powstawania ran lub podrażnień skóry. Inne psy mogą reagować całkowicie odwrotnie – w efekcie przeciążenia sensorycznego mogą się wycofywać, ukrywać lub unikać kontaktu z ludźmi i innymi zwierzętami.

Wskazówka:
Należy pamiętać, że opisane przez objawy mogą być również sygnałem innych problemów zdrowotnych. Jeśli zauważysz u swojego psa którykolwiek z nich, zawsze warto skonsultować się z weterynarzem.

Jak diagnozuje się problem przeciążenia sensorycznego u psów?

Jak już wspomnieliśmy, nie zawsze objawy przeciążenia sensorycznego u psów są oczywiste. Z tego też powodu diagnozowanie problemu może stanowić wyzwanie. Niestety, nie istnieją żadne proste testy, które mogłyby w tym pomóc. Diagnoza zwykle opiera się na obserwacji zachowań i reakcji psa na różne bodźce, a także na wykluczeniu innych możliwych przyczyn niepokoju.

Na początku zawsze warto zasięgnąć porady weterynarza. Lekarz może zasugerować kompleksowe badanie fizyczne, aby upewnić się, że nie ma żadnych ukrytych problemów zdrowotnych, które mogłyby powodować pojawianie się objawów bądź je nasilać. Możliwe jest też, że weterynarz skieruje Cię do behawiorysty, czyli specjalisty od zachowania zwierząt, który ma więcej doświadczenia w identyfikowaniu i leczeniu problemów związanych z przeciążeniem sensorycznym.

Behawiorysta może zasugerować dokładniejszą ocenę, która może obejmować obserwację psa w różnych środowiskach i sytuacjach. Może zlecić prowadzenie dziennika, w którym zapiszesz wszystkie nietypowe zachowania i reakcje swojego psa. Tworzenie takich notatek może pomóc w zrozumieniu problemu i jego wyeliminowaniu.

Pamiętaj, że diagnoza jest procesem i zazwyczaj zajmuje trochę czasu. Ważna jest cierpliwość i współpraca z profesjonalistami, którzy pomogą Ci zrozumieć, co się dzieje z Twoim psem, i wskażą odpowiednie kroki, które można podjąć, aby mu pomóc.

Co powoduje nadmierną stymulację u psów?

Przeciążenie sensoryczne u psów może mieć różne przyczyny i zależeć od indywidualnych cech każdego psa. Często nadmierną stymulację wywołuje na przykład przebywanie w głośnym, zatłoczonym miejscu, jak na przykład park festyn. Problemem może być też liczne towarzystwo innych zwierząt – podczas spaceru po parku czy wizyty w sklepie zoologicznym.

Inną powszechną przyczyną przeciążenia sensorycznego może być gwałtowna zmiana środowiska lub codziennej rutyny – przykładowo przeprowadzka, przyjęcie nowego członka rodziny lub zwierzaka, nagły wzrost ilości gości w domu czy zmiana systemu pracy właściciela ze zdalnej na biurową.

Zmęczenie lub stres mogą również zwiększyć podatność psa na przeciążenie sensoryczne. Na przykład pies, który nie ma wystarczająco dużo snu lub jest już zestresowany innymi czynnikami, może być bardziej podatny na przeciążenie z powodu pojawiających się bodźców. Istotne może być też to, czy karma dla psa jest odpowiednio dobrana pod kątem składu i ewentualnych alergenów.

Niektóre psy mogą być bardziej wrażliwe na bodźce sensoryczne niż inne. Tak jak ludzie, psy mają różne osobowości, poziomy wrażliwości i doświadczenia z przeszłości. Pamiętaj, że to, co dla jednego psa może być ekscytujące i stymulujące, dla innego okaże się przytłaczające i stresujące.

Skutki nadmiernej stymulacji u psów

Nadmierna stymulacja, czyli przeciążenie sensoryczne u psów, może mieć poważne konsekwencje dla ich zdrowia i samopoczucia. Na krótką metę może prowadzić do wyraźnego stresu, lęku i zmian w zachowaniu, takich jak nadmierna pobudliwość, agresja lub wycofanie. Psy mogą również doświadczać objawów fizycznych, takich jak wspomniane już wcześniej przyspieszone bicie serca lub wymioty. Ciągły stres i lęk mogą prowadzić do poważniejszych problemów zdrowotnych – problemów z układem pokarmowym czy sercem. Przeciążenie sensoryczne może także wpływać na jakość życia psa, zmniejszając jego zdolność do nauki czy socjalizacji.

Jak poradzić sobie z nadmierną pobudliwością u psa?

Zarządzanie nadmierną pobudliwością u psa jest procesem, który wymaga cierpliwości, konsekwencji i zrozumienia. Przede wszystkim, spróbuj ograniczyć ekspozycję psa na stresujące bodźce, na przykład wybrać cichsze miejsce na spacer lub inną porę dnia. Zapewnij psu regularną, odpowiednią dla niego aktywność fizyczną i wypoczynek. Warto też zastosować techniki treningu pozytywnego, nagradzając psa za spokojne zachowanie.

Nie zapomnij o tym, jak ważna jest rutyna i regularność. Psy najlepiej czują się, gdy ich dni są przewidywalne. Przyjmowanie regularnych godzin posiłków, spacerów i odpoczynku może pomóc psu poczuć się bezpieczniej i zrelaksować. W skrajnych przypadkach profesjonalna pomoc, taka jak konsultacje behawiorystyczne, z lekarzem weterynarii lub terapia farmakologiczna, mogą być konieczne.

Jak uniknąć i zapobiegać przeciążeniu sensorycznemu u psów?

Zapobieganie przeciążeniu sensorycznemu u psów zaczyna się od zrozumienia ich indywidualnych potrzeb i granic. Każdy pies jest inny, więc to, co jest przyjemne i stymulujące dla jednego, może być przytłaczające dla innego. Ważne jest, by obserwować swojego psa i nauczyć się rozpoznawać sygnały, które wysyła, gdy czuje się niewygodnie.

Pamiętaj, że unikanie stresujących sytuacji jest często najprostszym i najskuteczniejszym rozwiązaniem. Wprowadzanie psa do nowych sytuacji powinno być realizowane stopniowo i z dużą ilością pozytywnego wsparcia. Aktywność fizyczna i mentalna może również pomóc psu lepiej zarządzać stresem. Regularne ćwiczenia, zabawki interaktywne i trening umysłowy mogą pomóc w utrzymaniu psa zrelaksowanym i zadowolonym. Na koniec, pamiętaj, że stabilna rutyna i spokojne, przewidywalne środowisko są kluczowe.

Podsumowując: problem przeciążenia sensorycznego psów jest poważny, ale na szczęście da się mu przeciwdziałać. Wypróbuj wspomniane przez nas metody radzenia sobie z tym zespołem dolegliwości, a przede wszystkim zacznij od właściwej, solidnej diagnozy!